۰۹ مهر، ۱۳۹۰

سرگذشت پروژه گردن دیوال

منبع: لیگان؛ محمد سرور جوادی

قرار است پروژه گردن دیوال فردا توسط معاون دوم رییس جمهور وخیل وحشم شان رسما افتتاح گردد، این پروژه یكی از حیاتی ترین پروژه های زیر بنایی برای ولایات مر كزی كشور ویكی از بناهای مهم ترانسپورتی برای افغانستان ومنطقه است
گردن دیوال منطقه ای است در حصه دوم بهسود كه شاهراه كابل - هرات از آن می گذرد، در سال 1342 زمانی كه آلمانیها می خواستند این شاهراه را تمویل كرده هرات را از مسیر ولایات غور وبامیان ومیدان به كابل وصل نمایند، پروژه گردن دیوال در اسناد دولتی ثبت شد ولی حلقاتی در درون سلطنت ظاهر خان با این پروژه مخالفت كرده مسیر شاهراه از ولایات مركزی تغییر وبه سمت شرق وجنوب كشانده شد. جاده كابل - هرات كه اكنون ولایات میدان، غزنی، قندهار، زابل، نیمروز، فراه وهرات را در نوردیده به مرزهای غربی كشور می رسد در واقع پروژه تغییر یا فته گردن دیوال است.
آلمانیها مسیر تغییر یافته را تمویل نكردند اما ایالات متحده آمریكا در رقابت با روسیه كه شاهراه كابل - شمال از مسیر سالنگ را اعمار می كردند،دست به اقدام شده وجاده موجود اعمار گردید، در سال 1348 ظاهر شاه یك سفر به هزاره جات نمود ودر آن سفر عمده ترین خواست مردم مناطق مركزی احیای پروژه گردن دیوال بود، ظاهر شاه نیز به مردم وعده سپرد تا این پروژه احیا شود ودر همان سال این پروژه مجددا شامل اسناد رسمی دولت گردیده واز سال 1355 كار زیر بنایی آن آغاز وتا زمان كودتای كمونیست ها الی كوتل ملا یعقوب قسمت زیادی از كار های زیر بنایی این پروژه تمام شده بود.
از سال 57 تا سال 85 هیچ یادی ازین پروژه نمی شد ودرآغاز سال 85 تا جایی كه من اطلاع دارم برای اولین بار تعداد 12 نفر از وكلای هزاره در مجلس نمایندگان كه هسته گروه "مجمع سیاسی راه نو" را تشكیل می دادند در نشستی با رییس جمهور كرزی، ادامه كار این پروژه را جزء خواستهای اساسی شان مطرح وقرار شد در یكی دو جلسه كارشناسی وبحثهای تخصصی روی آن تصمیم گرفته شود كه سر انجام در بهار همان سال پیشنهادی از سوی 7تن اعضای این گروه امضاء وآقای كرزی حكمی را در پای آن صادر نمود" ملاحضه شد پیشنهاد اعضای ولسی جرگه منظور است، وزارت فواید عامه بطور عاجل جهت سروی ودیزاین آن جهت براورد بودجه ساخت اقدام ووزارت مالیه برای تمویل آن سه میلیون دلار تامین نماید"(متن سند موجود است)این حكم اگرچه دارای قید فوریت بود ولی صرف سروی ودیزاین را در بر می گرفت وبر خلاف خواست وتوافقات شفاهی هیچ اشاره ای به حدود زمانی احداث آن نداشت لذا تعداد زیاد تری از وكلای ولایات میدان، بامیان، دایكندی، غور،بادغیس وهرات طی نشستهایی با معاون دوم رییس جمهور وبه همراه ایشان باخود آقای كرزی اصرار ورزیدند كه این پروژه شامل بودجه ملی گردیده كار عملی آن آغاز گردد كه سر انجام آقای كرزی بتاریخ 24عقرب سال 85 حكم شماره 3296 را صادر نمود" بمنظور رفع مشكلات اهالی ولایات...وبملاحظه ورقه در خواست نمایندگان مردم در ولسی جرگه هدایت داده می شود: وزارت فواید عامه پروژه احداث واسفالت سرك بهسود(1)، غور وهرات را شامل پلان سال 1386 آن وزارت نموده وكار آن را در سال آینده آغاز نماید، همزمان با آغاز كار احداث واسفالت این سرك از كار های تخنیكی پروژه متذكره مطابق به نورم های بین المللی كنترل جدی به عمل آورد."(متن سند موجود است)
در بودجه ملی سال 86 سه میلیون دلار برای سروی ودیزاین این پروژه منعكس شد ووزیر فواید عامه از نمایندگان تقاضای مهلت نموده بود تا بتواند با فرصت بیشتر وكیفیت بهتر این پروژه را دیزاین نماید مگر این كار بسیار طولانی شد وسر انجام نمایندگان در جریان تصویب بودجه سال 89 بالای حكومت فشار آوردند كه تا زمانی كه برای این پروژه بودجه ساخت تخصیص داده نشود حاضر به تصویب بودجه نیستند. وزارت مالیه در تعدیل بودجه پیشنهادی 20 ملیون دلار را برای ساخت این پروژه از منابع مالی ملی در نظر گرفت. لیكن شروع كار عملی در سال 89 دیده نشد واكنون تازه نشانه های عملی دیده می شود.
قرار بود از ولایت هرات تا به مركز ولایت غور این پروژه توسط ایران تمویل وكار شود ولی ظاهرا با مخالفت آمریكا مواجه شده واینك اداره انكشافی ایالات متحده آمریكا مسؤلیت تمویل وساخت آن را به عهده گرفته است واز مركز ولایت غور تا قسمتی از بهسود را كشور هندوستان تمویل وكار می نماید باقی آن تا به دوراهی سیاه سنگ واتصال جاده به سرك كابل _ بامیان توسط بودجه دولت افغانستان ساخته می شود.
اكنون با گذشت 48 سال از عمر چانه زنی ها وگفتگو ها بر سر این پروژه نه از دولتمردان آن زمان كسی است كه بیل وكلنگی بر زمین بكوبند ونه از ظاهر شاه اثری كه بگوید من به وعده ام عمل كردم ونه البته بسیاری از وكلای دوره قبلی كه حاصل ماهها چانه زنی شان با كرزی وتمویل كنندگان را به یاد كسی بدهند، فردا تعداد دیگری از حاشیه می روند ونمایشی خواهند داد
برای من این نمایشها مهم نیست بلكه مهم آن است كه آیا زمان ساخت این پروژه همانند زمان منظوری اش طولانی خواهد بود؟ آیا ما در زندگی خواهیم توانست از منافع عمومی این پروژه بهره بگیریم؟ به هر حال این مسؤلیت جمعی ماست كه بر سر چنین پروژه هایی سخت گیر باشیم چون منافع آن به همگان می رسد این جاده فواید بسیاری دارد كه دلایل منطقی ما را برای قناعت حكومت وتمویل كنندگان تشكیل می داد.
بگذارید درین جا از دو خاطره تلخ یادی كنم: درسال 86 وقتی به تعطیلات تابستانی به مر كز بامیان رفتیم هر لحظه مورد انتقاد با میانی های مركز بودیم كه چرا سرك را به سوی بهسود وپنجاب برده اید؟ آن ها می گفتند چون وكلا از آن سمت هستند مر كز با میان را در حاشیه قرار می دهند در حالیكه منافع این جاده برای تمام افغانستان است وبه منطقه ای خلاصه نمی شود واز سوی دیگر بامیان از هر طرف در حال دست رسی به جاده های اسفالت می باشد وما با آگاهی ازین پروژه ها برای پروژه اساسی تری تلاش می كردیم. دیگر اینكه پارسال در حین كمپاین انتخاباتی روزی در ده سرخ یكه ولنگ صحبت می كردم وموضوع بحثم عمده ترین مشكل هزاره جات بود كه به نظر من محاصره بودن این منطقه وعدم دست رسی شان به ماركیت ها است وراه حل آن را ارایه می دادم. یكی از محصلین سال چهارم دانشكده حقوق وعلوم سیاسی دانشگاه كابل بر خواست وگفت:این حرفها بسیار كلان است وبلند پروازی هایی كه دست رسی به آن یك رویا است! توبه حیث یك وكیل بگوی كه برای ما محصلین چرا اطاق كرایه نكردی ویا كرایه موتر مارا ندادی؟! پاسخ من این بود كه مردمی كه اندیشه شان تا این حد محدود باشد، سر نوشت محتوم شان تكرار تاریخ وماندن در زاویه های فقر وتهیدستی است.

۲ نظر:

ناشناس گفت...

وقتی خوده نویسنده و پرتلاش جلوه میدهی اما این را بیاد داشته وقتی کوپی پست همه میدانند که حرفای کسانی دیگری را نشخوار میکنی اما بجاست که وقتی کوپی پست میزنی منبع را ذکرکنی خوبتر معلومه میشه یعنی وافن نوسیندگی را گویا می فهمی اما وقتی موضوعات سرقت میکنی خیلی کارزشت آنهم درمقام سخنگوی مقام ولایت

ناشناس گفت...

درافغانستان عزل ونصب ها براساس فرهنگ واسطه گری تحقق پیدامیکند همین معاون والی بامیان که بعضی دوستانم به او لقب "مورچه زرد" را میدهد که حتی همین لقب نیزاز اوکلانی میکند زیرامورچه زرد ازجمع مورچه ها بهترینه وخصوصیت آسیب رسانی ندارد اما این آدم درحلقه متعفن خلیلی گردش دارد وهمه قضایا را به نفع این حلقه می خواهد حتی که منجر اذیت وآزار روزمزدان گردد قضییه یادم هست درقرار دادی همکاران حقوق جزایی درزمان ریاست عدلیه وقتی به آن بخش دفترکارشد خانه یکی ازنزدیکانش را فراترازنرخ معمول دربازار به آنان کرایه کرد و سیتی ازموبل وفرنیچر ده هزاری را به 25 هزار بالای شان حساب کرد وای ازین مورچه زرد که مردما ماانتظارخدمتش را داشته باشد.